Facebooku ka investuar në qendrat e moderimit në mbarë botën pasi u akuzua se lejoi që gjuha e urrejtjes të qarkullonte në vende si Etiopia dhe Birmania, ku konfliktet po vrisnin mijëra njerëz dhe përmbajtje të dëmshme u postuan në një sërë gjuhësh lokale.
Të kërkuar për rrjedhshmërinë e tyre në gjuhë të ndryshme afrikane, moderatorët e përmbajtjes të punësuar nga Sama në Kenia shpejt e gjetën veten duke parë përmbajtje grafike që po ndodhnin madje edhe afër vendit të tyre.
Pak para se të qante, Nathan Nkunzimana kujtoi se kishte parë një video të një fëmije që ngacmohej dhe një tjetër të një gruaje që po vritej.
Tetë orë në ditë, puna e tij si moderator i përmbajtjes për një kontraktor në Facebook i kërkonte atij të shikonte tmerret në mënyrë që bota të mos kishte nevojë. Disa kolegë të dërrmuar do të bërtisnin ose do të qanin, ka treguar ai.
Tani, Nkunzimana është në mesin e afro 200 ish-punonjësve në Kenia, të cilët po padisin Facebookun dhe kontraktorin lokal, Sama, për kushtet e punës që mund të kenë implikime për moderatorët e mediave sociale në mbarë botën. Është sfida e parë e njohur gjyqësore jashtë Shteteve të Bashkuara, ku Facebooku u pajtua me moderatorët në vitin 2020.
Grupi ishte i punësuar në qendrën e jashtme të gjigantit të mediave sociale për moderimin e përmbajtjes në kryeqytetin e Kenias, Nairobi, ku punëtorët shfaqin postime, video, mesazhe dhe përmbajtje të tjera nga përdoruesit në të gjithë Afrikën, duke hequr çdo material të paligjshëm ose të dëmshëm që shkel standardet dhe kushtet e komunitetit.
Moderatorët nga disa vende afrikane po kërkojnë fond kompensimi prej 1.6 miliardë dollarësh pasi pretendojnë kushte të këqija pune, duke përfshirë mbështetjen e pamjaftueshme të shëndetit mendor dhe pagën e ulët. Në fillim të këtij viti, ata u pushuan nga puna nga Sama pasi u largua nga biznesi i moderimit të përmbajtjes. Ata pohojnë se kompanitë po injorojnë një vendim gjykate për vazhdimin e kontratave deri në zgjidhjen e rastit. Facebook dhe Sama kanë mbrojtur praktikat e tyre të punësimit.
Me pak siguri se sa kohë do të marrë përmbyllja e çështjes, moderatorët shprehën dëshpërim pasi paratë dhe lejet e punës po mbarojnë dhe ata luftojnë me imazhet traumatike që i ndjekin.
“Nëse ndiheni rehat duke shfletuar dhe duke kaluar nëpër faqen e Facebookut, kjo është sepse ka dikush si unë që ka qenë atje në atë ekran, duke kontrolluar. “A është mirë të jesh këtu?”, pyeti Nkunzimana, baba i tre fëmijëve nga Burundi.
33-vjeçari ka thënë se moderimi i përmbajtjes është si “ushtarët” që goditen me plumb për përdoruesit e Facebookut, me punëtorët që shikojnë përmbajtje të dëmshme që tregojnë vrasje, vetëvrasje dhe sulme seksuale dhe sigurohen që të hiqen.
Për Nkunzimanën dhe të tjerët, puna filloi me një ndjenjë krenarie, duke u ndier sikur ishin “heronj të komunitetit”, ka thënë ai.
Por teksa ekspozimi ndaj përmbajtjeve alarmante rindez traumat e së kaluarës për disa si ai që kishin ikur nga dhuna politike ose etnike në vendlindje, moderatorët gjetën pak mbështetje dhe një kulturë të fshehtësisë. Atyre iu kërkua të nënshkruanin marrëveshje moszbulimi. Gjërat personale si telefonat nuk lejoheshin në punë.
Pas turnit, Nkuzimana shkonte në shtëpi i rraskapitur dhe shpesh mbyllej në dhomën e gjumit për të harruar atë që kishte parë. As gruaja e tij nuk e kishte idenë se si ishte puna e tij.
Këto ditë, ai mbyllet në dhomën e tij për të shmangur pyetjet e djemve të tij se pse ai nuk po punon më dhe pse ata nuk mund të përballojnë më tarifat e shkollës. Paga për moderatorët e përmbajtjes ishte 429 dollarë në muaj, dhe pasi nuk ishte nga Kenia merrte një shtesë të vogël emigrantësh.
Kontraktuesi i Facebookut, Sama me bazë në SHBA, bëri pak për të siguruar që këshillimi profesional post-traumatik u ofrohej moderatorëve në zyrën e tij në Nairobi, ka treguar Nkuzimana. Ai ka thënë se këshilltarët ishin të trajnuar dobët për t’u marrë me atë që po përjetonin kolegët e tij. Tani, pa asnjë kujdes për shëndetin mendor, ai mbështetet te lutjet në kishë.
Kompania mëmë e Facebookut, Meta, ka thënë se kontraktorët e saj janë të detyruar kontraktualisht të paguajnë punonjësit e tyre mbi standardin e industrisë në tregjet që ata operojnë dhe të ofrojnë mbështetje në terren nga praktikues të trajnuar.
Një zëdhënës ka shpjeguar se Meta nuk mund të komentojë për rastin Kenia.
Arsyetimi i kompanisë
Në një email drejtuar AP-së, Sama ka sqaruar se pagat që ofronte në Kenia ishin katër herë më shumë se paga minimale lokale dhe se “mbi 60% e punonjësve meshkuj dhe mbi 70% e punonjësve femra jetonin nën kufirin ndërkombëtar të varfërisë (më pak se 1.90 dollarë në ditë)” përpara se të punësohen.
Sama ka deklaruar se të gjithë punonjësit kishin qasje të pakufizuar në këshillimin një-në-një “pa frikë nga pasojat”. Kontraktori e quajti gjithashtu një vendim të fundit të gjykatës për zgjatjen e kontratave të moderatorëve “konfuz” dhe pohoi se një vendim i mëvonshëm që e ndalon atë vendim do të thotë se ai nuk ka hyrë në fuqi.
Një punë e tillë ka potencialin të jetë “tepër e dëmshme psikologjikisht”, por punëkërkuesit në vendet me të ardhura më të ulëta mund të marrin rrezikun në këmbim të një pune zyre në industrinë e teknologjisë, ka thënë Sarah Roberts, eksperte në moderimin e përmbajtjes në Universitetin e Kaliforni, Los Anxhelos.
Në vende si Kenia, ku ka shumë fuqi punëtore të lirë në dispozicion, kontraktimi i një pune kaq të ndjeshme është “histori e një industrie shfrytëzuese e bazuar në përdorimin e pabarazisë ekonomike globale në avantazhin e saj, duke bërë dëm dhe më pas duke mos marrë asnjë përgjegjësi sepse firmat mund të jenë thonë: ‘Epo, ne kurrë nuk kemi punësuar filanin, ai ishte, e keni parasysh si, pala e tretë’”, ka thënë ajo.
Përveç kësaj, kujdesi për shëndetin mendor i ofruar mund të mos jetë “ajka e të korrave” dhe shqetësimet janë ngritur në lidhje me konfidencialitetin e terapisë, tha Roberts, profesoreshë e asociuar e studimeve të informacionit.
Dallimi në çështjen gjyqësore në Kenia, tha ajo, është se moderatorët po organizohen dhe po kundërshtojnë kushtet e tyre, duke krijuar reagim të pazakontë. Taktika e zakonshme në raste të tilla në SHBA është të zgjidhen, tha ajo, por “nëse çështjet sillen në vende të tjera, kjo mund të mos jetë aq e lehtë për kompanitë që ta bëjnë këtë”.
Investimet e Facebookut
Facebooku ka investuar në qendrat e moderimit në mbarë botën pasi u akuzua se lejoi që gjuha e urrejtjes të qarkullonte në vende si Etiopia dhe Birmania, ku konfliktet po vrisnin mijëra njerëz dhe përmbajtje të dëmshme u postuan në një sërë gjuhësh lokale.
Të kërkuar për rrjedhshmërinë e tyre në gjuhë të ndryshme afrikane, moderatorët e përmbajtjes të punësuar nga Sama në Kenia shpejt e gjetën veten duke parë përmbajtje grafike që po ndodhnin madje edhe afër vendit të tyre.
Dy vitet që Fasica Gebrekidan punoi si moderatore përafërsisht përputheshin me luftën në rajonin verior Tigray të Etiopisë, ku qindra mijëra njerëz u vranë dhe shumë tigrajanë si ajo dinin pak për fatin e të dashurve të tyre.
Tashmë duke vuajtur nga detyrimi për t’u larguar nga konflikti, 28-vjeçarja e kaloi ditën e saj të punës duke parë video “të tmerrshme” dhe përmbajtje të tjera të lidhura kryesisht me luftën, duke përfshirë përdhunimin. Me video, asaj iu desh të shikonte 50 sekondat e para dhe 50 sekondat e fundit për të marrë një vendim nëse duhej hequr.
Ndjenja e mirënjohjes që ajo kishte pas zbarkimit të punës u zhduk shpejt.
“Ti ikë nga lufta, pastaj duhet ta shohësh luftën”, ka theksuar Fasica. “Ishte thjesht torturë për ne”.
Ajo tani nuk ka të ardhura dhe nuk ka shtëpi të përhershme. Tha se do të kërkonte mundësi të reja nëse mund të ndihej përsëri normale. Një ish-gazetare, ajo nuk mund të shkruajë më, qoftë edhe si një rrugëdalje për emocionet e saj.
Fasica shqetësohet se “këto plehra” do t’i qëndrojnë përgjithmonë në kokë. Gjersa fliste me AP-në, ajo i mbajti sytë nga një pikturë në të gjithë kafenenë, e kuqe e thellë me atë që dukej të ishte një burrë në ankth. Ajo pikturë e shqetësonte atë.
Fasica fajëson Facebookun për mungesën e kujdesit dhe pagesës së duhur të shëndetit mendor dhe akuzon kontraktorin vendas se e ka përdorur dhe e ka lënë të shkojë.
“Facebook duhet të dijë se çfarë po ndodh”, është shprehur ajo. “Ata duhet të kujdesen për ne”.
Fati i ankesës së moderatorëve është në gjykatën keniane, me seancën e radhës më 10 korrik.
Pasiguria është zhgënjyese, tha Fasica. Disa moderatorë po heqin dorë dhe po kthehen në vendet e tyre, por kjo nuk është ende një opsion për të. / AP