Momentet e fundit të jetës: A rikthen truri kujtimet më të rëndësishme?
Kjo pyetje e ka shqetësuar njerëzimin qëkur jemi bërë të vetëdijshëm për vdekshmërinë tonë. Të menduarit për fundin, për shumicën, është një përjetim i pakëndshëm, një përzierje e së panjohurës dhe së pashmangshmes.
Një studim revolucionar
Ndërsa njerëzit fetarë ose shpirtërorë flasin për jetën pas vdekjes, dhe disa pretendojnë se kanë përjetuar “eksperienca pranë vdekjes”, në thelb ende nuk e dimë saktësisht se çfarë ndodh në ato sekonda të fundit para se ta lëmë këtë botë.
Megjithatë, një studim revolucionar, i publikuar në vitin 2022 në revistën “Frontiers in Aging Neuroscience”, mund të na ofrojë disa prej përgjigjeve të para.
Shkencëtarë nga Kanadaja patën rastin e parë për të regjistruar aktivitetin e trurit të një njeriu pikërisht në momentin e vdekjes dhe kjo ndodhi krejt rastësisht.
Një ngjarje dramatike gjatë skanimit
Bëhet fjalë për një pacient 87-vjeçar i cili vuante nga epilepsia dhe shkonte rregullisht për skanime EEG në Universitetin e qytetit Tartu (Estoni), për të monitoruar mundësinë e krizave.
Gjatë njërit prej skanimeve, pacienti papritur pësoi një atak kardiak dhe ndërroi jetë, gjë që u mundësoi mjekëve dhe studiuesve të regjistronin për herë të parë aktivitetin e trurit para, gjatë dhe menjëherë pas vdekjes.
Të dhënat, përfshirë 30 sekondat para dhe pas ndalimit të rrahjeve të zemrës, u analizuan nga një ekip në Vankuver, i udhëhequr nga doktori dr. Ajmal Zemmar. Rezultatet ishin befasuese!
“Rishikimi” i fundit i jetës
Në fakt, teoria e vjetër sipas së cilës i gjithë jeta i “shfaqet para syve” njeriut në çastin e vdekjes, ndoshta nuk është vetëm mit. Regjistrimet e trurit treguan përforcim të “oscilacioneve gama”, valë të trurit të lidhura me rikujtimin e kujtimeve dhe ëndërrimin.
Kjo sugjeron se pacienti, në momentet e fundit, mund të ketë përjetuar kujtime nga e kaluara, sipas asaj që raporton LadBible.
Modele të ngjashme aktiviteti të trurit janë regjistruar më herët te minjtë në momentin e vdekjes, por kjo është hera e parë që një fenomen i tillë është konfirmuar te njerëzit.
“Duke krijuar oscilacione të lidhura me kujtimet, truri mund të bëjë një ‘rishikim’ të fundit të ngjarjeve të rëndësishme të jetës, diçka e ngjashme me përshkrimet e përjetimeve pranë vdekjes,” deklaroi doktori dr. Zemmar.
Këto të dhëna, sipas tij, mund të ndryshojnë mënyrën se si e kuptojmë momentin kur jeta përfundon dhe mund të hapin diskutime të rëndësishme për kohën kur është e përshtatshme të bëhet dhurimi i organeve.
Nevojitet hulumtim i mëtejshëm
Sigurisht, kërkohen studime të mëtejshme për të arritur në përfundime të plota, sidomos duke pasur parasysh që pacienti vuante nga epilepsia, gjë që e ndërlikon interpretimin e rezultateve.
Megjithatë, ajo që ky studim sugjeron është mundësia që njeriu, në çastet e fundit të jetës, të ëndërrojë ose të rikujtojë momentet kyçe të së kaluarës.
“Është e mundur që truri, para se të vdesim, përpiqet të na kujtojë momentet më të rëndësishme të jetës. Dhe nëse do të lejoja vetes të hyja në sferën filozofike, do të thoja se truri ndoshta përpiqet të na kujtojë gjërat e bukura, jo ato të këqijat,” tha dr. Zemmar.
Ndoshta, në fundin e fundit, mendja jonë na dhuron një paqe të fundit përmes kujtimeve që na kanë bërë të lumtur.
