Punëtorët e minierave të Kosovës po përballen me kushte të rënda pune dhe mungesë të theksuar investimesh në pajisje. Mjetet e punës janë të vjetra mbi gjysmë shekulli, gjersa punëtorët detyrohen t’i përdorim rrobat e tyre të trupit për t’i sanuar dëmet në infrastrukturën e dëmtuar
Është xhaketa e njërit prej punëtorëve në Minierën e Kishnicës, ndonëse s’ka mbetur asgjë për ta cilësuar si të tillë.
Për ta ndaluar rrjedhjen e një gypi që ndihmon në filtrimin e plumbit të shkrirë, flotistët janë detyruar që ta bëjnë këtë improvizim.
Thuajse të gjitha makinat në këtë minierë, sipas flotistëve, datojnë nga viti 1960.
Jo më ndryshe, gjendjen e ka edhe miniera e Trepçës e për të cilën, ankesat për teknologji të vjetër e kushte të rënduara pune u dëgjuan nga nëntoka.
Gani Osmani ka thuajse 50 vite punë në Trepçë e nga krejt kjo kohë, e mban mend vetëm një investim.
“Janë sjell do kamiona ngarkues që i kanë fut në horizont dhe maqina po diku në 2011, e këndej s’ka pas më investime. Këtu duhet teknologji e re dhe tek flotacioni duhen investime, atje bash sen s’është bërë. Sa më të vjetra defektet janë më të mëdha. Një makineri 100 ton i qet prodhim, po nëse ka defekt 20. E hup efikasitetin e vet në një ndërrim”, ka thënë Gani Osmani, minator.
Në vitin 2023, Qeveria kishte aprovuar në parim kërkesën për huamarrje deri në 20 milionë euro për “Trepçën”, për investime kapitale në miniera dhe në flotacione. Por marrëveshja nuk kaloi në Kuvend.
Ndërkaq, vitin e kaluar, minatorët e Trepçës hynë në grevë në muajin korrik si pasojë e mosekzutimit të pagave me muaj të tërë.
Në ndihmë u doli Qeveria e Kosovës duke ndarë katër milionë euro për pagat e minatorëve, ndonëse ky vendim u shoqërua me kritikat e kryeministrit Albin Kurti, i cili tha se “ka tepër shumë punëtorë mbi tokë për xehet e pakta të nxjerra nga nëntoka”.
Minierat kanë qenë të fundit në listën e prioriteteve të qeverisë, thotë Skënder Krasniqi, kryetar i Bordit të Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë në Kosovë.
“Le që s’janë bërë investime por as që është duke u planifikuar të bëhen. Katër vitet e kësaj qeverie që shkojë kanë qenë për mbijetesë, edhe për deklaratat e tyre të mëdha se do ketë investime në Trepçë. Investimin më të madh e kanë bërë ndarjen e parave për pagat, për të mbuluar humbjet e Trepëçs”, ka thënë Skënder Krasniqi, Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë në Kosovë.
E mosinvestimi në teknologji më të re dhe mjete që rrisin prodhimin, sipas Krasniqit, Kosovës po i humb të ardhura miliardshe.
“…Asnjë qeveri s’i ka trajtu minierat që ne flejmë mbi to, as me ligj as me investitorë përkundër se ka pas vullnet të jashtëzakonshëm. Para shumë viteve princi e tash mbreti Charles e vizitoi Kosovën dhe ka pas interes të investojë po s’gjeti vullnetin e mjaftueshëm as për Trepçë, për asnjërën minierë që Kosova i ka e që mund të gjenerojnë miliarda, punë dhe mirëqenie për të gjithë”, ka thënë Skënder Krasniqi, Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë në Kosovë.
Lidhur me disa të dhëna konkrete, kryeshefi ekzekutiv i Trepçës, Faton Ahmeti nuk është deklaruar për televizionin.
Prodhimi i ulët ka bërë që problemet me paga të jenë prezente edhe në minierën e Kishnicës, flotistët e së cilës s’morën paga për një muaj, për çka u detyruan të hynin në grevë./Dukagjini/